تاثیر نرخ بهره بر قدرت خرید و تقاضای مسکن

مقدمه:

مسکن به عنوان یکی از اساسی ترین نیازهای زندگی بشر محسوب می شود. در جوامع مختلف، تأمین مسکن مناسب و قابل دسترس برای شهروندان همواره از اهمیت بالایی برخوردار است. اما در سال های اخیر، با افزایش نرخ تورم و بهره وام مسکن در بسیاری از کشورها، قدرت خرید و تقاضای مسکن با چالش های جدی مواجه شده است.

در این مقاله، به بررسی چگونگی تأثیر افزایش نرخ بهره بر کاهش قدرت خرید و تقاضای مسکن خواهیم پرداخت. همچنین، مکانیسم های اصلی این تأثیرگذاری را مورد تحلیل قرار خواهیم داد. درک این موضوع می تواند به سیاست گذاران در طراحی راهکارهای مؤثر برای حل معضل مسکن کمک کند.

افزایش نرخ بهره و چالش خانه دار شدن

در سال های اخیر، نرخ بهره بانکی در ایران به طور قابل توجهی افزایش یافته است. این افزایش نرخ بهره، به طور مستقیم بر قدرت خرید و تقاضای مسکن تأثیر گذاشته است. با بالا رفتن نرخ بهره، هزینه وام مسکن برای خریداران افزایش می یابد. این موضوع به ویژه برای خانوارهای جوان و با درآمد متوسط، چالش بزرگی ایجاد کرده و دستیابی به خانه مالکانه را برای آنها دشوارتر نموده است.

در چنین شرایطی، بسیاری از متقاضیان خرید مسکن مجبور می شوند یا به تعویق انداختن رویای خانه دار شدن خود را در دستور کار قرار دهند و یا به سمت گزینه های جایگزین مانند اجاره نشینی روی بیاورند. این موضوع به نوبه خود بر روند سرمایه گذاری و ساخت و سازهای جدید نیز تأثیر منفی می گذارد.

چرا نرخ بهره بالا، آرزوی صاحب خانه شدن را به تعویق می اندازد

افزایش نرخ بهره، آرزوی صاحب خانه شدن را به تعویق می اندازد به دلایل اقتصادی زیر:

وقتی نرخ بهره بالا می رود، قسط های وام مسکن نیز افزایش می یابد. به عبارت دیگر، برای دریافت وام به منظور خرید خانه، متقاضی باید هزینه بیشتری را پرداخت کند. این امر توان مالی خریداران مسکن، به ویژه افراد با درآمد متوسط و پایین را محدود می کند و امکان خرید خانه را برای آنها دشوارتر می سازد.

قدرت خرید = درآمد دورهای/ (نرخ سود وام + قسط وام) قدرت خرید= درآمددورهای/(نرخ سود وام+قسط وام)

بنابر این فرمول، با افزایش نرخ سود وام (نرخ بهره)، قدرت خرید متقاضیان مسکن کاهش می یابد و آنها مجبور می شوند رؤیای صاحب خانه شدن را به زمان دیگری موکول کنند. این موضوع نه تنها بر بخش مسکن، بلکه بر اقتصاد کلان نیز تأثیر منفی می گذارد.

همانطور که اشاره کردیم، افزایش نرخ بهره بانکی، هزینه وام مسکن را برای خریداران افزایش می دهد. این مسئله به طور مستقیم بر قدرت خرید افراد برای خانه دار شدن تأثیر می گذارد.

برای درک بهتر این موضوع، می توان به یک مثال ساده اشاره کرد:

فرض کنید فردی قصد دارد مبلغ ۳۰۰ میلیون تومان وام مسکن دریافت کند. اگر نرخ بهره ۱۰% باشد، ماهیانه باید حدود ۳.۳ میلیون تومان به عنوان قسط وام پرداخت کند. اما اگر نرخ بهره به ۱۵% افزایش یابد، ماهیانه باید حدود ۴.۱ میلیون تومان قسط بپردازد. این اختلاف حدود ۸۰۰ هزار تومان در ماه است که برای بسیاری از خانوارها قابل تحمل نیست.

به همین دلیل، هنگامی که نرخ بهره بالا می رود، متقاضیان خرید مسکن مجبور می شوند پس انداز خود را افزایش دهند یا زمان خرید را به تعویق بیندازند تا بتوانند هزینه های وام را تأمین کنند. این موضوع به تبع آن بر تقاضای مسکن و روند ساخت و ساز نیز تأثیر منفی می گذارد.

چرا قدرت خرید مسکن در سایه افزایش نرخ بهره کاهش می یابد؟

افزایش نرخ بهره، به طور مستقیم بر قدرت خرید مسکن افراد تأثیر می گذارد. این تأثیر از طریق دو مکانیسم رخ می دهد:

افزایش هزینه وام مسکن: وقتی نرخ بهره بالا می رود، هزینه اقساط وام مسکن نیز افزایش می یابد. به عبارت دیگر، برای دریافت یک مبلغ ثابت وام، مشتری باید پرداخت ماهیانه بیشتری را تقبل کند. این امر توان مالی افراد را محدود می کند و امکان خرید خانه را برای آنها دشوارتر می سازد.

کاهش توان پس انداز: افزایش هزینه وام مسکن، بخشی از درآمد افراد را به خود اختصاص می دهد. این موضوع باعث می شود که آنها بخشی از پس اندازهای خود را صرف پرداخت اقساط وام کنند. در نتیجه، توان پس انداز برای پیش پرداخت خرید مسکن کاهش می یابد.

در مجموع، این دو مکانیسم منجر به کاهش قدرت خرید مسکن در میان متقاضیان می شود و خانه دار شدن را برای بسیاری از خانوارها به چالش می کشد.