میلگرد بستر چیست و چه کاربردی دارد؟!

استفاده از میلگردهای بستر به دلیل پیشرفت‌های ساختمان‌سازی و رفع ایرادات آن، به منظور افزایش ایمنی ساکنان ضروری است. برای رفتار مناسب لرزه‌ای دیوارهای غیرسازه‌ای، باید از انتقال نیرو از سازه اصلی به دیوارها جلوگیری شود. این کار با جداسازی دیوارها از طریق مواد انعطاف‌پذیر و عایق صوت و رطوبت مانند پشم سنگ انجام می‌شود. این فناوری جدید امکان طراحی ساختمان‌های مقاوم در برابر بلایای طبیعی را فراهم کرده است.

مزایای استفاده از میلگردهای بستر

1. ایمنی و مقاومت: میلگردهای بستر موجب افزایش ایمنی و مقاومت ساختمان در برابر عوامل مختلف می‌شوند.
2. مقرون به صرفه: این روش نسبت به روش‌های قدیمی هزینه کمتری دارد.
3. جداسازی دیوار و ستون‌ها: این کار باعث کاهش نیروهای داخل صفحه دیوار می‌شود.
4. عدم نیاز به دوغاب: در حین دیوارکشی نیازی به دوغاب نیست.
5. افزایش استحکام در برابر زلزله: استفاده از میلگردهای بستر موجب افزایش مقاومت سازه در برابر زلزله می‌شود.
6. افزایش مقاومت دیوارها: دیوارها با استفاده از این میلگردها مقاوم‌تر خواهند شد.
7. اتصال دیوارهای متقاطع: میلگردهای بستر به اتصال دیوارهای متقاطع کمک می‌کنند.
8. افزایش مقاومت برشی: این میلگردها موجب افزایش مقاومت برشی داخل صفحه دیوار می‌شوند.

مشخصات میلگرد بستر

• جنس: استینلس استیل یا کربن استیل گالوانیزه.
• قطر مفتول‌ها: حداقل ۴ میلیمتر و حداکثر برابر نصف ضخامت ملات بستر (نباید از ۱۶ میلیمتر بیشتر شود).
• پوشش: برای جلوگیری از خوردگی، میلگردها باید گالوانیزه یا دارای پوشش اپوکسی باشند.
• اجزای مفتول‌ها: مفتول‌های طولی باید آجدار باشند و مفتول میانی می‌تواند ساده باشد.

نکات کلیدی در نحوه اجرای میلگرد بستر

با توجه به زندگی شهری و نیاز به استحکام دیوارها و سقف‌ها، مهندسان به مقاوم‌سازی این عناصر پرداخته‌اند. دو روش اصلی برای اجرای میلگرد بستر وجود دارد:

1. روش افقی: تهیه کلاف میلگردی و اتصال آن به مصالح وادار.
2. روش عمودی: عبور آرماتور به شکل عمودی و پر کردن فضای خالی با سیمان یا بتن.

کاربرد میلگرد بستر

میلگردهای بستر در دیوارهای آجری، سفالی، باربر و غیرباربر استفاده می‌شوند و به افزایش مقاومت در برابر زلزله و آسیب‌های جدی کمک می‌کنند.

محاسبه میزان استفاده از میلگردهای بستر

دو روش برای محاسبه میزان استفاده وجود دارد:

1. روش تجویزی: یک ردیف میلگرد بستر به ازای حداکثر ۴۰ سانتیمتر ارتفاع دیوار.
2. روش محاسبات: مجموع سطوح مقطع مفتول‌ها برابر ۰۰۰۷/۰ سطح مقطع موثر دیوار.

برترین تولیدکننده میلگرد بستر در کشور

گروه تولیدی و صنعتی فایف و شرکت فراسازان آویژه از مهم‌ترین تولیدکنندگان میلگرد بستر در ایران هستند.

تفاوت میلگرد بستر و وال پست

میلگرد بستر به عنوان جایگزینی برای وال پست در پروژه‌ها استفاده می‌شود و به توزیع بهتر نیرو در دیوارها کمک می‌کند.

معایب استفاده از میلگرد بستر

استفاده نادرست از میلگرد بستر می‌تواند خساراتی به همراه داشته باشد و روش اجرای آن ممکن است فرآیند دیوارچینی را طولانی کند.

عوامل تأثیرگذار بر قیمت میلگرد بستر

قیمت این میلگردها تحت تأثیر عواملی مانند جنس، نوع، وزن، متراژ و ضخامت قرار دارد.

به طور کلی، برای مقاوم‌سازی دیوارها و افزایش پایداری آن‌ها در برابر نیروهای جانبی، راه‌حل‌های متنوعی وجود دارد. هر کدام از این روش‌ها نیاز به متریال خاص و روش اجرایی متفاوت دارند. از جمله این روش‌ها می‌توان به تقویت دیوار با استفاده از میلگرد بستر و وال پست اشاره کرد.

تفاوت‌ها و مکمل بودن میلگرد بستر و وال پست

• میلگرد بستر:
  • اجزای تشکیل‌دهنده دیوار را منسجم کرده و دیواری یکپارچه با مقاومت بالا در برابر آسیب‌های ناشی از ارتعاشات ایجاد می‌کند.
• وال پست:
  • به عنوان وادار یا تکیه‌گاه قائم و افقی عمل می‌کند و حرکت خارج از صفحه را کنترل می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود که دیوار در حین ارتعاش بتواند آزادانه در جای خود بلغزد، بدون اینکه سختی یا ضربه‌ای به قاب سازه وارد شود.

ترکیب میلگرد بستر و وال پست

استفاده از ترکیب میلگرد بستر و وال پست در پایدارسازی دیوار، نتایج بهتری به همراه دارد. این دو عنصر می‌توانند به صورت همزمان یا جداگانه برای تقویت دیوارها به کار روند.

استانداردهای معتبر

استانداردهای معتبری مانند نشریه ۸۱۹ و استاندارد ۲۸۰۰، میلگرد بستر را به عنوان جزئی اصلی از اجزای تشکیل‌دهنده انواع وال پست‌های سنتی در تقویت دیوارهای میانقاب غیرسازه‌ای معرفی می‌کنند.

تعاریف و ویژگی‌ها

در ادامه، تعاریف، ویژگی‌ها و تفاوت‌های هر کدام از این دو روش به طور عمیق‌تر مورد بحث قرار خواهد گرفت تا درک بهتری از عملکرد و کاربرد آن‌ها در مقاوم‌سازی دیوارها به دست آید.

میلگرد بستر: المان کلیدی در مقاوم‌سازی ساختمان‌ها

میلگرد بستر به عنوان یک المان ساختمانی حیاتی، از جنس فولاد و به صورت مفتول طولی تغییر شکل یافته طراحی شده است. این عنصر با قرار گرفتن در بند بستر دیوار، عملکرد خود را به بهترین نحو انجام می‌دهد. اگرچه میلگرد بستر می‌تواند از نوع میلگرد آجدار ساده باشد، اما به طور معمول دارای دو مفتول معمولی یا آجدار است که به وسیله یک مفتول میانی به هم متصل شده‌اند. این طراحی به میلگرد بستر استحکام و کارایی بیشتری می‌بخشد.

انواع میلگرد بستر

میلگردهای بستر به دو نوع خرپایی و نردبانی تقسیم می‌شوند. به عنوان یک اصل، میلگردهای بستر از نوع خرپایی دارای سختی بیشتری نسبت به نوع نردبانی هستند؛ به همین دلیل، استفاده از آن‌ها معمولاً ارجحیت دارد. این نوع میلگرد در ابعاد متناسب برای قرارگیری در اتصالات و درزهای بین ردیف‌های واحد بنایی نصب می‌شود.

اهمیت جایگذاری صحیح

نکته‌ای که باید به آن توجه شود، این است که میلگرد بستر باید حین جایگذاری به طور کامل درون ملات بستر قرار بگیرد. این اقدام باعث ایجاد پیوستگی لازم بین میلگرد و واحدهای بنایی می‌شود. همچنین، مفتول‌های طولی میلگرد باید در فاصله حداکثر ۴۰۰ میلی‌متر به مفتول میانی متصل شوند. این ویژگی‌ها به افزایش استحکام و پایداری دیوار کمک می‌کند.

کاربردهای میلگرد بستر

میلگرد بستر نه تنها برای دیوارها، بلکه برای اتصال نمای سنگی یا آجری به دیوارهای خارجی ساختمان نیز قابل استفاده است. علاوه بر این، در ساخت ستون‌ها به منظور تحمل باربری عمودی و جلوگیری از شکستگی مایل، تأثیر به‌سزایی دارد. این عنصر منحصر به فرد مانع از شکستن هنگام وارد شدن نیروهای کششی می‌شود و به طور کلی به افزایش ایمنی سازه کمک می‌کند.

ویژگی‌های فنی

میلگرد بستر از سیم‌های فولادی با ضخامت چهار میلی‌متر تولید می‌شود که ضد زنگ و ضد فرسایش هستند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که استفاده از میلگرد بستر در مقاوم‌سازی دیوارها در برابر زلزله و نیروهای وارد به ساختمان بسیار مؤثر باشد. بررسی خسارت‌های وارده در سوانحی مانند زلزله نشان می‌دهد که بسیاری از خرابی‌ها به دلیل نداشتن استحکام کافی سازه‌ها رخ می‌دهد. از این رو، اجرای میلگرد بستر به عنوان یک شیوه مقرون به صرفه برای مقاوم‌سازی ساختمان‌ها شناخته می‌شود.

تأثیر رطوبت بر استحکام

هنگام ساخت میلگرد بستر، توجه به رطوبت ملات ساختمانی بسیار حائز اهمیت است. وجود رطوبت می‌تواند منجر به زنگ‌زدگی و خوردگی میلگرد و در نهایت کاهش استحکام سازه گردد. این مسئله به وضوح نشان می‌دهد که چرا استفاده از میلگرد بستر به عنوان یکی از بهترین روش‌ها در مقاوم‌سازی ساختمان‌ها انتخاب می‌شود؛ زیرا سایر روش‌ها معمولاً مقاومت کمتری نسبت به میلگرد بستر ایجاد می‌کنند.

نتیجه‌گیری

در نهایت، میلگرد بستر با ویژگی‌های منحصر به فرد خود نقشی کلیدی در افزایش ایمنی و پایداری سازه‌ها ایفا می‌کند. استفاده صحیح و مؤثر از این عنصر می‌تواند به بهبود کیفیت ساختمان‌ها و کاهش خسارات ناشی از بلایای طبیعی کمک شایانی نماید.

مزایای استفاده از میلگردهای بستر

استفاده از میلگردهای بستر در ساخت و ساز، مزایای متعددی را به همراه دارد که به افزایش ایمنی و پایداری سازه‌ها کمک می‌کند. برخی از این مزایا عبارتند از:

1. کنترل ترک‌ها:

   • میلگردهای بستر به کنترل فاصله و عرض ترک‌های حاصل از تغییر شکل حرارتی یا جمع شدگی کمک می‌کنند. این ویژگی به ویژه در شرایط آب و هوایی متغیر و در ساختمان‌های بزرگ اهمیت دارد.

2. افزایش مقاومت و شکل‌پذیری:

   • با استفاده از میلگرد بستر، میزان مقاومت و شکل‌پذیری خمش دیوار در خارج از صفحه افزایش می‌یابد. این امر به دیوارها کمک می‌کند تا در برابر نیروهای جانبی مقاوم‌تر باشند.

3. مقاومت برشی:

   • این میلگردها مقاومت داخل صفحه دیوار را از لحاظ برشی بهبود می‌بخشند و در نتیجه به استحکام کلی سازه کمک می‌کنند.

4. حفظ انسجام در زلزله:

   • میلگرد بستر به حفظ و تقویت انسجام دیوار در حین وقوع زمین‌لرزه کمک می‌کند و از فرو ریختن آن در خارج از صفحه جلوگیری می‌کند.

5. ارتقای شکل‌پذیری:

   • این عنصر خاصیت شکل‌پذیری دیوار را ارتقا می‌دهد، که در شرایط اضطراری و بارهای غیرمترقبه اهمیت بالایی دارد.

6. اتصالات مکانیکی نمای بنایی:

   • میلگردهای بستر به ایجاد اتصالات مکانیکی جهت اجرای نمای بنایی (از جنس سنگ یا آجر) کمک می‌کنند و این امر به زیبایی و استحکام سازه می‌افزاید.

7. بی‌نیازی از هندسه خاص:

   • این میلگردها نیاز به استفاده از واحدهای بنایی با هندسه خاص را از بین می‌برند و فرآیند ساخت را ساده‌تر می‌کنند.

8. عدم نیاز به تزریق دوغاب:

   • استفاده از میلگرد بستر نیازی به تزریق دوغاب ندارد، که این امر به کاهش هزینه‌ها و زمان ساخت کمک می‌کند.

9. تغییر ناپذیری در فرآیند ساخت:

   • میلگردهای بستر به تغییرات در فرآیند ساخت و اجرای دیوار نیازی ندارند و می‌توانند به راحتی در ساختار دیوار به صورت عمودی قرار گیرند.

10. متصل کردن دیوارهای دولایه:

    • این میلگردها امکان متصل کردن دیوارهای دولایه به هم را فراهم می‌کنند و به افزایش استحکام سازه کمک می‌نمایند.

11. تسلیحات برای فضای اطراف بازشوها:

    • میلگرد بستر تسلیحات لازم برای فضای اطراف بازشوها را فراهم می‌کند و از این طریق استحکام سازه را افزایش می‌دهد.

12. طول مهاری و وصله کم:

    • به واسطه کم بودن قطر مفتول و فرم شبکه‌مانند میلگرد بستر، نیاز به طول مهاری و وصله کمتری وجود دارد.

13. متصل کردن دیوارهای متقاطع:

    • این نوع میلگرد امکان متصل کردن دیوارهای متقاطع را فراهم می‌آورد که به بهبود عملکرد کلی سازه کمک می‌کند.

تأثیر میلگرد بستر بر دیوارها

در دیوارهای با عملکرد دوطرفه، میلگرد بستر به طور مستقیم منجر به تقویت و ارتقای مقاومت خمشی می‌شود. در مورد دیوارهای دهانه افقی نیز همین موضوع صادق است. اما در دیوارهای دهانه عمودی، با وجود اینکه میلگرد بستر تأثیر مستقیمی بر مقاومت خمشی ندارد، اما از طریق بهبود عملکرد داخل صفحه و کاهش ریسک ترک‌های احتمالی، به طور غیرمستقیم بر عملکرد خارج از صفحه دیوارهای دارای دهانه عمود تأثیر می‌گذارد.

نتیجه‌گیری

به طور کلی، رفتار داخل و خارج صفحه دیوار شامل اندرکنش می‌شود. به این معنی که اگر آسیب‌دیدگی در داخل صفحه ایجاد شود، مقاومت خارج از صفحه کاهش می‌یابد و بالعکس. بنابراین، استفاده از میلگردهای بستر به عنوان یک راهکار مؤثر در مقاوم‌سازی ساختمان‌ها، به بهبود عملکرد کلی سازه و افزایش ایمنی آن کمک می‌کند.